-
Terug in de tijd
-
Terug in de tijd
-
Rijk aan historie
Het Eiland van Schalkwijk is rijk aan historie. Meer dan 2.000 jaar gelden was er al bewoning op de hoger gelegen gronden langs de Lek. Vanuit Tull en 't Waal liep er een hoger gelegen weg (De Uitweg) door de moerassen richting 't Goy en Houten. In de 13e eeuw werden de lager gelegen gebieden droog gelegd en ontgonnen. Als eerste werden daarvoor sloten en weteringen aangelegd. Die liggen er nog steeds.
Daarna kwam de menselijke activitet pas echt op gang. Schalkwijk en Tull en 't Waal kenden verschillende Ridderhofsteden. Vuylkoop is daarvan nog overgebleven. Vergeet ook de oude kerken van Tull en 't Waal en Schalkwijk of de boerderijen niet.
Tuin van Jonkheer Ram
Aan de Tetwijkseweg lag in vroeger eeuwen de ridderhofstad Schalkwijk. Het kasteel zelf is zo'n 200 jaar geleden gesloopt maar de grachten zijn bewaard gebleven. Naast het oude kasteelterrein is de Tuin van Jonkheer Ram altijd te bezoeken. De tuin is gebaseerd op prenten van de Ridderhofstad Schalkwijk waarop een tuin is te zien. De huidige tuin is genoemd naar een prominente 17e eeuwse bewoner van het voormalige kasteel, Jonkheer Ram. De tuin is een reconstructie naar middeleeuws voorbeeld met verschillende perkjes, tussenliggende paden, bomen, waterpartij en bankjes.
De fundamenten van het kasteel liggen nog altijd onder de grond. Herbouw is niet aan de orde. Wel is er een constructie in staal van de omtrek van het kasteel gemaakt. Vanuit de Tuin van Jonkheer Ram is het kasteel het beste te zien. In Museum Dijkmagazijn De Heul (geopend op de laatste zondag van de maand) is een maquette van het kasteel te zien.
De Brink en Hervormde kerk Schalkwijk
Centraal in Schalkwijk en op het Eiland ligt de middeleeuwse Brink. Op de Brink staat ook de Nederlands Hervormde kerk. De kerk is in de loop der eeuwen flink verbouwd. De toren en het benedendeel van het koor stammen uit de 14 eeuw. Het bovendeel is laat-gotisch. De toren, eigendom van de gemeente Houten is onlangs nog voorzien van een gerestaureerde spits.
Op de Brink zijn ook de dorpspomp en de voormalige pastorie uit de 19e eeuw te vinden. Van het begin van de 2oste eeuw dateert de eerste "uitbreidingswijk" van het dorp. Een rijtje huizen wat bekend staat onder de naam "Langstraat". Het beeld van de wasvrouw en een aanlegsteiger voor kano's zijn recentere toevoegingen. De Brink is een mooie plek om uit te rusten van fiets- of kanotocht.
Kathedraal van het Sticht
De kerk van de Heilige Michael aan de Jonkheer Ramweg wordt vanwege haar omvang en uiterlijk ook wel de "Kathedraal van het Sticht" genoemd. De kerk is ontworpen door Alfred Tepe en gebouwd in de jaren 1876 - 1979. Het interieur is ontworpen door Willem Mengelberg. Hij maakte voor de kerk een totaalplan voor de versieringen, de schilderingen en de inrichting.
In totaal is er 20 jaar gewerkt aan de inrichting. Nog zo'n 10 jaar later begon de eerste restauratie van het gebouw. Het fundament bleek niet al te stevig. Sindsdien is de kerk nog vele malen gerestaureerd. In de jaren 2009 - 2001 is zowel de constructie aangepakst als het interieur volledig gerestaureerd. Via de dagelijks geoipende Mariakapel is het mogelijk om een blik te werpe op het interieur.
Ridderhofstad Vuylcop
De woontoren Vuylcop (Vuylcoop) is in de 14e eeuw gebouwd. Vermoedelijk rond het jaar 1300, maar zekerheid is hier niet over. De funderingen zouden uit de 13e eeuw kunnen zijn. De toren is gebouwd op een hoger stukje grond (Vuylkoop stroomrug) in de ontginningsgebieden van Tull en ‘t Waal en Schalkwijk.
Vuylcop is een woontoren van 7 bij 10 meter. De rechthoekige toren bestaat uit een bovengrondse kelder, met daarop twee verdiepingen en een zolder onder een zadeldak. Rond de toren is een gracht.
In de loop van de eeuwen veranderde de woontoren van uiterlijk en werd het een kasteel. Er verschenen torens en een toegangsbrug over de gracht. Vuylcop had ook een omgrachte voorburcht, waarop een hofstede en bijgebouwen stonden. Wanneer dit precies gebeurde is onduidelijk, maar in 1538 werd Vuylcop als riddermatig erkend.
De toevoegingen aan de toren werden in de loop van de 19e eeuw weer afgebroken. Daarmee werd Vuylcop weer een woontoren. In 1832 vinden we op het kadastrale minuutplan zowel de woontoren als de voorburcht nog grotendeels omgracht. Deze omgrachting is echter in de loop van de 19e eeuw verdwenen.
Hervormde kerk Tull en 't Waal
De Hervormde kerk aan de Waalseweg in Tull en 't Waal is in verschillende bouwperioden tot stand gekomen. Van oorsprong is het een Middeleeuwse zaalkerk met een gedeeltelijk ingebouwde fronttoren, mogelijk uit de 14e eeuw. Het interieur is na de reformatie witgepleisterd en heeft tegenwoordig een 19e-eeuws / vroeg-20e-eeuws karakter dankzij het houten kerkmeubilair met een op het bankenplan aansluitende lambrizering. Tegen de scheidingswand aan de koorzijde staat in het midden een laat-18e-eeuwse zeszijdige preekstoel met koperen lezenaar.
-
R.K. Kerk van de Heilige Michael
R.K. Kerk van de Heilige Michael
Jonkheer Ramweg 18
3998 JP Schalkwijk -
Tuin van Jonkheer Ram
Tuin van Jonkheer Ram
Tuin van Jonkheer Ram
Tetwijkseweg 2 a
3998 NN Schalkwijk
